در توسعه پایدار، انسان، محور توسعه و مستحق بهداشت، زندگی سازنده و در هماهنگی با طبیعت معرفی می شود و این مفهوم دقیقاً در نخستین اصل «اعلامیه ریو» انعکاس پیدا کرده است. واقعیت این است که توجه به محیط زیست و طبیعت در دوران ما تبدیل به معیار شده است، معیاری که هر روز بیش از پیش درجهان فراگیر می شود. در چشم اندازی زیست محیطی، توسعه پایدار زمانی محقق می شود که بر شالوده اصول بوم شناسی استوار باشد. اصول کلی توسعه پایدار به طور خلاصه شامل موارد زیر است
- توجه به استفاده از منابع تجدیدپذیر مثل انرژی خورشید و باد
وضعیت حاضر مصرف انرژیهای فسیلی در ساختمانها حاکی از آن است که اولاً درصد بالایی از انرژی مصرفی صرف تنظیم شرایط محیطی آنها میشود، ثانیاً بخش زیادی از آلودگیهای محیطی از مصرف انرژیهای فسیلی ناشی میشود. در این میان با توجه به میزان قابل توجه انرژی که توسط ساختمانها مصرف میشود، استفاده از انرژیهای جایگزین و تجدیدپذیر و نیز بهینهسازی مصرف انرژی در ساختمانها بیش از پیش ضروری بهنظر میآید.
بسیاری از پژوهشگران اعتقاد دارند که صرفهجویی در مصرف انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانهای در مرحله ساختوساز بسیار مهم است. تقریباً یک چهارم از تمام کلروفلوئور و کربنهای مخرب لایه اوزن، در اثر تهویه مطبوع ساختمانها و نیز چرخه تولید مصالح ساختمانی متصاعد میشوند.
در کشور ما ایران نیز یکی از مهمترین آلایندههای محیط زیست مصرف انرژیهای فسیلی در فضاهای مسکونی، برای تهیه آبگرم مصرفی و تأمین گرمای فضای خانه است که با رشد جمعیت به تعداد مصرفکنندگان سوختهای فسیلی افزوده میشود. بنابراین با توجه به مطالب گفته شده در رابطه با بحران زیست محیطی، بخش ساختمان و افزایش میزان فعالیتهای اقتصادی بشر باعث کاهش توان محیط به برآورده ساختن خواستههای رو به تزاید بشر، میشود و مفهوم توسعه پایدار وارد ادبیات توسعه میگردد.
- استفاده کمتر از انرژیهای تجدیدناپذیر و آلودهکننده مثل سوختهای فسیلی
بحران انرژی در جهان و پایان پذیر بودن منابع انرژیهای تجدیدناپذیر و همچنين افزایش بايش از حد آلودگی محيط زیست به دليل استفاده بی رویه از انرژی های فسيلی و تجدید ناپذیر لزوم بكارگيری از انرژی های نو مخصوصا در بخش ساختمان که 40 در صد از مصرف انرژی را در کشور ما به خود اختصاص داده است .با رشد تكنولوژی و مطرح شدن مبحث انرژی های نو و پاک و کاهش مستمر ذخیره انرژی های تجدید ناپذیر و همچنين در دسترس بودن منابع مناسب انرژیهای (خورشيد، آب، باد...) در کشور ما معماران و طراحان میتوانند با طراحای مناسب با استفاده از الگوهای معماری پایدار و هماهنگ با اقليم و محيط زیست به بهره گيری مناسبی از انرژی های پایدار درطراحی معماری بهره گيرند .معماری پایدار به دنبال راه های جدید برای استفاده از انرژی های تجدید پذیر و توسعه پایادار میباشد.
- توجه به نسل های آینده
عواملی از قبیل کاهش منابع فسیلی و خطراتی چون گرم شدن زمین، افزایش جمعیت، کاهش منابع آب آشامیدنی، کاهش منابع محیطی، آلودگی محیط زیست و ...حال و آینده کره زمین را به مخاطره انداخته است .دراین راستا طراحی صحیح ساختمانها و کالبد شهرها میتواند یکی از تاثیرگذارترین ارکانها در ساخت جهانی مبرا از این تهدیدها در آینده باشد .با به کار بردن اصول معماری پایدار و توسعه شهرهای پایدار میتوانیم علاوه بر ایجاد یک فضای راحت و با آسایش برای زندگی از تهدیدهای پیش رو جلوگیری نماییم .ایجاد شهرهای پایدار نه تنها میتواند حصول به خطرات آینده را کم رنگ کند، بلکه توانایی بهبود امنیت اقتصادی و اجتماعی جوامع را دارد.معماری پایدار یکی از گرایش های نوین معماری می باشد .این معماری در پی سازگاری و هماهنگی با محیط زیست که یکی از نیازهای اساسیو اصلی بشر در جهان صنعتی کنونی است،می باشد .کارکردهای معماری نقش بسزایی در ارتباط با اجرا شدن اهداف توسعه پایدار دارد.بحث معماری پایدار بحثی است که در ایجاد فضا ها و شهرهای سالم و حرکت به سوی تو سعه پایدار مفید واقع می شود، چرا که بر اصول پایداری به معماری و توجه به تنوع زیستی و محیط زیست و حفظ منابع طبیعی تاکید دارد و اگر طراحی در جهت توسعه پایدار باشد، میتواند پاسخ گوی این نیاز باشد.
- توجه به محیط زیست، کاهش آلودگی آن و نیز توجه به چرخههای زیستمحیطی و اکوسیستم ها
تخریب لایه اوزون، باران های اسیدی، تخریب اکوسیستم ها و بسیاری دیگر ناشی از آلودگی های زیست محیطی تحت تاثیر مداخله انسان در طبیعت است که صنعت ساختمان به بخش عمده ای از آن دامن می زند. آشکارترین وجهه این صنعت در خانه سازی تحقق می یابد. آمار نشان می دهد که در سال های اخیر با افزایش تصاعدی جمعیت (تصویر 1) و مداخله انسان در طبیعت، تولید گاز سمی CO2 افزایش چشمگیری داشته است. درحالی که امروزه نوآوری های فن آورانه در عرصه صنایع اتومبیل، ارتباطات و کامپیوتر انسان را احاطه کرده است. همچنان بزرگ ترین خرید زندگی مردم، خانه، همانند 80 سال پیش صورت می گیرد: خانه ای که به صورت تحت اللفظی، کل زندگی انسان را برای حداقل 20، 30 یا 40 سال آینده تعریف می کند، به سوی آینده جهت گیری نشده و اساسا ساختار کلی آن با توجه به رشد روزافزون علم و فن آوری و به تبع، تغییر نیازهای انسانی در جامعه با سرعت بیشتری نسبت به گذشته، کهنه و منسوخ می گردد و به اصطلاح از مد می افتد. نمودار تصویر 2 به صورت تلویحی بیانگر این مطلب است که تولید گازکربنیک در جهان با افزایش ارتفاع ساختمان ها و مدرن شدن آن ها نسبت مستقیمی دارد که در این مقاله بدان پرداخته می شود.
0 دیدگاه